Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

Για το ιδιοκτησιακά καθεστώς της Σκύρου


Aπο τον βουλευτή Εύβοιας Γιώργο Παπαγεωργίου

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΣΚΥΡΟΥ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,
Αισθάνομαι το χρέος να σας ενημερώσω για το ζήτημα της ιδιοκτησίας η μη του Δημοσίου στην Σκύρο και την αναγνώριση της κυριότητας της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας στην Σκύρο που εξέφρασε ο πρώην Βουλευτής του Συνασπισμού κύριος Ευάγγελος Αποστόλου αλλά και άλλοι κύκλοι μεταξύ των οποίων και ορισμένοι συμπολίτες μας Σκυριανοί, ουσιαστικά όμως ενάντια στα συμφέροντα των Σκυριανών, του Δήμου Σκύρου αλλά και δεκάδων, εκατοντάδων ιδιοκτητών γης στο νησί. Ειδικότερα:
1. Με την υπ΄ αριθμόν 289/1ης Νοεμβρίου 1944 γνωμοδότηση της επί των διαφιλονικουμένων δασών Επιτροπή του Υπουργείου Οικονομικών δέχθηκε ότι στα νησιά του Αιγαίου, Κυκλάδες και Σποράδες, που ήταν υποταγμένα στους Οθωμανούς βάσει συνθηκών γραμμένων σε κώδικες, που υπήρχαν ανέκαθεν στην Νάξο, οι νησιώτες στα νησιά αυτά αναγνωρίσθηκαν βάσει των συνθηκών αυτών κύριοι της ιδιωτικής και κοινοτικής τους ιδιοκτησίας και ότι η νήσος Σκύρου, όπως η Σκόπελος και η Σκιάθος και άλλα νησιά του Αιγαίου, είχε το εξαιρετικό προνόμιο, καταβάλλοντας ετησίως ένα ορισμένο ποσό στο οθωμανικό κράτος, να διαθέτει τα κτήματα της ελεύθερα δια μόνον απλών ιδιωτικών εγγράφων, μη υποκείμενη σε σπαχήδες αλλά διοικούμενη από προεστούς και δημογέροντες, που τους εξέλεγαν οι κάτοικοί της (σειρά τέτοιων εγγράφων μεταβίβασης ακινήτων στην Σκύρο έχουν δημοσιεύσει «τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ»). Με το σκεπτικό αυτό η ως άνω Επιτροπή, μεταρρυθμίζοντας την αρχική της 77/1843 γνωμοδότηση, αναγνώρισε ως βάσιμες τις αξιώσεις των κατοίκων της νήσου Σκύρου επί των δασών ως ιδιωτικών.
Στην συνέχεια, ο Υπουργός Οικονομικών απηύθυνε προς το Δασαρχείο και τον αρμόδιο Έφορο Ευβοίας την υπ’ αριθμόν 38115/27 Μαρτίου 1845 απόφαση του και διέταξε όπως «τα δάση της νήσου Σκύρου θεωρούνται εις το εξής υπό την κατοχήν των κατοίκων αυτής, μέχρις ότου το Υπουργείον αποφανθεί οριστικώς περί αυτών».
Αποφασιστικής σημασίας για την πλήρη και οριστική αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δασών της Σκύρου είναι το υπ’ αριθμόν 1324/17 Μαϊου 1899 έγγραφο του Οικονομικού Εφόρου Καρυστίας προς τον Δήμαρχον Σκυρίων, στο οποίο αναφέρεται: «Απαντώντας εις το υπ’ αριθ. 496 ε.έ. Υμέτερον έγγραφον σας πληροφορώ ότι το επί των Οικονομικών Υπουργείων διά της υπ’ αριθ. 70534/30 Νοεμβρίου 1894 Διαταγής του ανεγνώρισε τα δάση της νήσου Σκύρου ως ιδιωτικά, η δε διαταγή αυτή έχει ως ακολούθως: «Προς τον Οικονομικόν Έφορον Καρυστίας. Απαντώντας εις την υπ‘αριθ. 1043 έ.ε αναφοράν υμών σας πληροφορούμε ότι τα δάση της νήσου Σκύρου ανέκαθεν εθεωρήθησαν ως ιδιωτικά συμφώνως προς τον περί ιδιωτικών δασών νόμον. Ο Υπουργός Χ. Τρικούπης. Εν Κύμη την 17.5.1899. Ο Οικονομικός Έφορος Καρυστίας».Με το έγγραφο αυτό,στο οποίο αναφέρεται η καθοριστική για την επίλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος υπ’ αριθ.70534/30.11.1894 διαταγή του Υπουργού Οικονομικών, δύναται να γίνει δεκτό ότι εξαφανιζόταν και η διατυπωθείσα στο ως άνω υπ’ αριθ. 38115/1845 έγγραφο επιφύλαξη.
Άλλωστε τα ανωτέρω είχαν υποστηρίξει διαπρεπείς νομικοί μεταξύ των οποίων και ο αείμνηστος Αντιπρόεδρος της Βουλής και πρώην Κοινοτάρχης Σκύρου Μ. Στεφανίδης, στο βιβλίο του «Το συντελεσθέν έργον της Κοινότητας Σκύρου», Αθήναι 1941) και ήδη έχει εκδοθεί σειρά δικαστικών αποφάσεων και ενδεικτικώς αναφέρονται οι με αριθμούς (470/1992 Μονομελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδας και 8861/1992 Εφετείου Αθηνών)
2. Επίσης όπως σας είναι γνωστό στη Νήσο Σκύρο, όπως προκύπτει από σειρά δικαστικών αποφάσεων και τη σχετική βιβλιογραφία, από αιώνων αναπτύχθηκε και επικράτησε το ιδιόρρυθμο έθιμο της «χορτονομής» ή «μάντρας» υπό μορφή μεικτού δικαιώματος με το ακόλουθο περιεχόμενο: Σε εδάφη ακαλλιέργητα, χέρσα ή θαμνώδη, η εξουσία του ιδιοκτήτου της χορτονομής, εφόσον βεβαίως δεν ανήκαν σε τρίτο, εκτείνεται μέχρι πλήρους και απεριόριστης κυριότητας των εδαφών τούτων «περιλαμβάνον το ακίνητον εις την ολότητά του, δηλονότι καθ’ όλας αυτού τας εσωτερικάς και εξωτερικάς χρησιμότητας και αναφοράς»(έτσι Πολ Πρ Χαλκ 151/1973-αδημ.-και 475/1967-αδημ 8861/1992 Εφ.Αθην.αδημ.).Σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, που ανήκουν σε τρίτο, η χορτονομή
αποτελεί περιορισμένο εμπράγματο δικαίωμα, δουλείας βοσκής θρεμμάτων και κατασκηνώσεως αυτών κατά μεν την διετία της αγραναπαύσεως διηνεκώς, κατά δε τη διετία της σποράς για την περίοδο από τη συγκομιδή μέχρι τη νέα καλλιέργεια και σπορά γεωργικών προϊόντων (βλ. Μ. Στεφανίδη, Το συντελεσθέν έργον της Κοινότητας Σκύρου,1941 σ.31 και Τοπική Επιθεώρηση «Σκύρος», Συμπλ.τεύχος Α΄εκδ.χρόνου 1952.σ.169-170).Τη διαφοροποίηση της χορτονομής ΄όπως αναπτύχθηκε στη Σκύρο σε σχέση με άλλα μέρη της Ελλάδος και την έκταση του από αιώνων εθιμικώς δημιουργηθέντος εκεί δικαιώματος, ώστε να καταλαμβάνει την πλήρη κυριότητα των ακαλλιέργητων εκτάσεων αναγνώρισε, πλην των ως άνω Πρωτοδικειακών και Εφετειακών αποφάσεων, σειρά αποφάσεων του Ειρηνοδικείου Σκύρου (7/1937, 5/1944, 9/1955, 10/1955, 162/1956, 5/1958 αδημ).
3. Με βάση τα παραπάνω ισχύοντα για την έλλειψη δικαιώματος κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου επί ακινήτων εν γένει και ακόμη και επί των δασικών εκτάσεων στην νήσο Σκύρο αλλά και τα ισχύοντα από αιώνων για το έθιμο της χορτονομής η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας αναγνωρίσθηκε κυρία της εκτάσεως στην θέση «Βουνό» της νοτιοανατολικής ιδιοκτησίας όπως και άλλοι Σκυριανοί επί των ιδιοκτησιών τους, αλλά και επειδή το ζήτημα είναι εξαιρετικά επίκαιρο η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας αναγνωρίσθηκε κυρία της ως άνω εκτάσεως και για τους παρακάτω λόγους και πλέον συγκεκριμμένα.
α.Η Μονή δεν επικαλέσθηκε ξαφνικά, «χρυσόβουλα» για να εκμεταλλευθεί και να «αποκτήσει» όπως «κοινοβουλευτική αδεία» αναφέρεται σε ερώτηση Βουλευτών ή για λόγους πολιτικής εκμετάλλευσης εν όψει της επικαιρότητας του θέματος αλλά έχει αλλεπάλληλες δικαστικές και συμβολαιογραφικές πράξεις, ιδιωτικά έγγραφα (συμφωνητικά μισθώσεως) που αποδεικνύουν εις τους αιώνας την κυριότητά της στην επίμαχη έκταση, με πλέον ισχυρότερο εξ άλλων το από 3-7-1847 πρωτόκολλον αναγνώρισης και παραχώρησης εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου δια του εφόρου και Επάρχου Σκοπέλου και εις εκτέλεση διαταγής του Υπουργού Εκκλησιαστικών και Δημόσιας Εκπαιδεύσεως με το οποίο αναγνωρίσθηκε κυρία έκτασης εις θέσιν «Φανόφτιας» και «Κοχυλούς» προς το νοτιοανατολικόν μέρος της (Σκύρου) δια βοσκήν των αιγοπροβάτων.
β.Μόλις στις 4-5-1984 με εμπιστευτικό έγγραφο του Υπουργείου Άμυνας – ΓΕΝ ζητήθηκε ως κυρίας η άδεια της Ιεράς Μονής να διανοίξει το Γ.Ε.Ν. δρόμο 6 χιλιομέτρων χωρίς αποζημίωση της.
γ. Η Μονή δεν «απέκτησε χωρίς έγκυρα έγγραφα» την ιδιοκτησία της με υπηρεσιακούς παράγοντες και υπουργικές επικυρώσεις και αποφάσεις αλλά απλά αμφισβητήθηκε η κυριότητά της εν όψει αίτησής της να υπαχθεί στο πρόγραμμα «Μακροχρόνιας Παύση Καλλιέργειας Γεωργικών Γαιών», επειδή αντέδρασαν και ποιμένες της Σκύρου – μισθωτές της εκτάσεως, προσέφυγε δικαστικά στα αρμόδια πολιτικά Δικαστήρια και αναγνωρίσθηκε ύστερα από σκληρή αντιδικία με το Δημόσιο κυρία της εκτάσεως με τις εκδοθείσες με αριθμούς 8/1999, 434/1999 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδας και 8665/2000 του Εφετείου Αθηνών αποφάσεις με αποτέλεσμα να είναι εκτός από ανακριβείς και προβληματικές υπό το πνεύμα της εποχής οι αναφορές ότι «η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας κατάφερε να αποκτήσει την έκταση βασιζόμενη σε χρυσόβουλα του Νικηφόρου Φωκά» και ότι «οι τίτλοι ιδιοκτησίας της Μονής και άλλα στοιχεία κυριότητας μπορεί να μην είναι έγκυρα».
4. Και βέβαια σας είναι γνωστού ότι ήδη δυνάμει του άρθρου 15 του Ν. 3208/2003, στον οποίο υπήρξα εισηγητής κατά την συζήτηση και ψήφισή του στην Βουλή, θεσπίστηκε και έγινε και με νόμο πλέον δεκτόν ότι τα δάση και οι δασικές εν γένει εκτάσεις των περιοχών ……… και της νήσου Σκύρου του Νομού Ευβοίας, τα οποία υπέκειντο σε διαχείριση, ως ιδιωτικά, σύμφωνα με την 70534/30-11-1894 ως άνω μνησθείσα διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά.! Και βέβαια, όπως και σαν δικηγόρος, που με τους αγώνες μου υπέρ της ως άνω άποψης βοήθησα δεκάδες συμπατριώτες μου, αλλά όπως γνωρίζετε και τον Δήμο Σκύρο, ώστε να απαλλαγεί το νησί από το μηδέποτε ισχύσαν κατά τα παραπάνω στην Σκύρο τεκμήριο κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου έτσι και ως βουλευτής είμαι υπερήφανος που είχα την πρωτοβουλία ως εισηγητής να εισηγηθώ την παραπάνω νομοθετική προσθήκη προς το συμφέρον των Σκυριανών και όχι βεβαίως της Λαύρας, η οποία άλλωστε είχε αναγνωριστεί ήδη κυρία της εκτάσεως στο Βουνό. Σημειωτέον ότι το ως άνω άρθρο στην επιτροπή της Βουλής ψηφίσθηκε ομόφωνα από όλα τα κόμματα ώστε να προξενεί εντύπωση η εκ των υστέρων διαφοροποίηση…!
Επομένως το Ελληνικό Δημόσιο δεν δικαιούται να προβάλλει δικαιώματα επικαλούμενο το τεκμήριο κυριότητας όχι μόνον γιατί οφείλει σεβασμό στις δικαστικές αποφάσεις αλλά και στους νόμους που το ίδιο με τα θεσμοθετημένα προς τούτο όργανά του ψηφίζει.
Με τα δεδομένα όμως, ότι με βάση τα παραπάνω λεχθέντα για την ανυπαρξία δικαιωμάτων του Δημοσίου στην Σκύρο και το εθιμικό δίκαιο της χορτονομής, που ισχύει στην Σκύρο και σύμφωνα με το οποίο τα άγρια τμήματα των βοσκοτόπων ανήκουν κατά κυριότητα στους ιδιοκτήτες των χορτονομών – βοσκοτόπων μεταξύ των οποίων ο Δήμος Σκύρου και πολλοί Σκυριανοί και ιδιαίτερα ποιμένες, πρέπει να επισημανθεί ότι σ’ αυτούς δεν θα τους αρέσει καθόλου η ιδέα και η εντελώς υποθετική και αστήρικτη νομικά και ιστορικά πάντως επιδίωξη κάποιων μεταξύ των οποίων δυστυχώς και Σκυριανών να χάσουν τις περιουσίες τους από τις οποίες ζουν, εάν το Δημόσιο θα προχωρήσει στην επανεξέταση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Σκύρου για την ανάδειξη το οποίου Σκυριανοί πολιτικοί και νομικοί (Βουλευτές, Δήμαρχοι) και Ευβοείς μεταξύ των οποίων και ο Αείμνηστος Αντιπρόεδρος της Βουλής Μιχαήλ Στεφανίδης ως Πρόεδρος τότε της Κοινότητας Σκύρου έχουν τα μέγιστα συμβάλλει και είμαι το τονίζω για μία ακόμη φορά υπερήφανος που έχω συμβάλλει και εγώ με τις ελάχιστες ιστορικές, νομικές και νομοθετικές δυνάμεις προς αυτήν την κατεύθυνση.
Χαλκίδα 21-10-2008
Γιώργος Παπαγεωργίου
Βουλευτής Εύβοιας

Δεν υπάρχουν σχόλια: