O B.Αποστόλου για την Μονή της Μεγίστης Λαύρας

Tην Δευτέρα 13 Οκτωβρίου, το μέλος της Π.Γ. του ΣΥΝ και πρώην βουλευτής Ευβοίας Βαγγ. Αποστόλου έδωσε συνέντευξη στα ΜΜΕ με θέμα «Το μέγιστο σκάνδαλο της Μεγίστης Λαύρας στη Σκύρο - Πώς το Πολεμικό Ναυτικό πλήρωσε για τα χρυσόβουλα του Νικηφόρου Φωκά 7,5 δις δραχμές» :

Πως το Πολεμικό Ναυτικό πλήρωσε για τα χρυσόβουλα του Ν. Φωκά 7,5 δις δραχμές

Οι διαδικασίες και τα χρυσόβουλα που χρησιμοποιήθηκαν για την παραχώρηση της κυριότητας της λίμνης Βιστωνίδας στη Μονή Βατοπεδίου έχουν ακολουθηθεί και σε άλλες περιπτώσεις και μάλιστα σε επίπεδο δικομματισμού, πράγμα που δείχνει ότι ο σχεδιασμός και η εκτέλεση είχαν τους ίδιους πρωταγωνιστές, απλά οι υπογραφές συμπίπτουν με το ρόλο που έπαιζαν η κάθε πλευρά τη συγκεκριμένη στιγμή.

Το σκάνδαλο όμως του Βατοπεδίου αναδείχθηκε κυρίως λόγω της επανάκτησης της κυριότητας από το Δημόσιο της λίμνης μέσω μιας μεθοδευμένης ανταλλαγής της με άλλη ακίνητη δημόσια περιουσία πολλαπλάσιας αξίας.

Στη Σκύρο είχαμε ένα μεγαλύτερο σκάνδαλο, αυτό της Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, που υλοποιήθηκε σε δύο χρονικές περιόδους: η πρώτη αφορά στην απαλλοτρίωση από το Δημόσιο έναντι τιμήματος 7,5 δις δραχμών εκτάσεων 1.935 στρεμμάτων, των οποίων η κυριότητα στηριζόταν στα βυζαντινά χρυσόβουλα του 10ου αιώνα και η δεύτερη στην αναγνώριση κυριότητας για τα υπόλοιπα 37.000 στρέμματα των χρυσόβουλων με διαδικασίες παράκαμψης αυτών που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία

Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή:

Με τις αρ. 1764/1547/10-7-1984 και 3085/3292/3-1-1984 Κοινές Αποφάσεις τους, οι Υπουργοί Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών κήρυξαν για την κάλυψη αναγκών του Πολεμικού Ναυτικού, σε συνεννόηση με τη φερόμενη ως ιδιοκτήτρια Μονή Μεγίστης Λαύρας 39.000 στρεμμάτων στην τοποθεσία «βουνό» της Νότιας Σκύρου, την αναγκαστική απαλλοτρίωση δύο εδαφικών εκτάσεων 1.695 και 240 στρεμμάτων αντίστοιχα.
Όμως η Μονή το 1992, παρότι οι εργασίες διαμόρφωσης των εδαφικών εκτάσεων είχαν προχωρήσει σημαντικά, προσέφυγε στα δικαστήρια και με αιτιολογικό τη μη έγκαιρη καταβολή του ορισθέντος προσωρινού τιμήματος, πέτυχε την ανακοπή της απαλλοτρίωσης (α).

Το Πολεμικό Ναυτικό θα επανέλθει και με τις αρ.1095795/5559/0010/12-7-1993και 1085957/4934/0010/12-7-1993 Κοινές Αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Οικονομικών και θα επαναλάβει την απαλλοτρίωση, ενώ για το ύψος του τιμήματος θα υπάρξουν δικαστικές αποφάσεις που θα καθορίσουν για την έκταση των 1.695 στρεμμάτων 4.200.000 δρχ/στρέμμα (Απόφαση 4018/1994 Εφετείου Αθηνών) και για την έκταση των 240 στρεμμάτων 1.300.000 δρχ/στρέμμα (Απόφαση 85/1993 Μονομελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδας) (β).
Τα συγκεκριμένα χρήματα καταβλήθηκαν και η σχετική πράξη απαλλοτρίωσης ολοκληρώθηκε με τη μεταγραφή της στο Υποθηκοφυλακείο Σκύρου (τόμος β/αρ.22/28-9-93)




Όμως για τις ίδιες εκτάσεις το κατά νόμο αρμόδιο Δασαρχείο Αλιβερίου σε απάντησή του στις 16/2/1994 σε ερώτημα που του υπέβαλλε, εκ των υστέρων βέβαια, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, θα αποφανθεί ότι από τα 1.935 στρέμματα μόνο τα 11,8 είναι γεωργικές εκτάσεις ενώ τα υπόλοιπα είναι


δασικού χαρακτήρα εδάφη και σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις των περί Δασών Νόμων και Διαταγμάτων διαχειρίζονται ως Δημόσια(γ).

Κι εδώ μπαίνουν τα ερωτήματα:

α) Μήπως η παράκαμψη των αρμοδίων, για τη διαχείριση τέτοιων εκτάσεων, Υπηρεσιών είχε σχέση με την αμφισβήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των απαλλοτριούμενων επιφανειών; Η Μονή Μεγίσης Λαύρας μπορεί να υπάγεται στο αυτοδιοίκητο του Αγίου Όρους, δεν μπορεί όμως να τύχει προνομιακής μεταχείρισης έναντι των άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων που σε αντίστοιχες περιπτώσεις ακολουθούν τις διαδικασίες αναγνώρισης κυριότητας μέσω της διοικητικής και δικαστικής οδού, όπως βέβαια εν μέρει έπραξε και η ίδια σε επόμενο χρόνο για τα υπόλοιπα 37.000 στρέμματα.

β) Γιατί δεν προβλήθηκε ο δασικός χαρακτήρας των απαλλοτριούμενων εκτάσεων ώστε στον υπολογισμό του τιμήματος (άρθρο 6 Ν. 998/79) να μην χρησιμοποιηθούν συγκριτικά στοιχεία που οδήγησαν στο εξωφρενικό ποσό των 7,5 δις δραχμών; Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη, αρκεί να αναφερθεί ότι αντίστοιχου χαρακτήρα εκτάσεις στο Γραμματικό Αττικής που αφορούν στο σκάνδαλο Βατοπεδίου εκτιμήθηκαν πρόσφατα από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών με 440 ευρώ (150.000 δρχ)/στρέμμα, ενώ πριν 14 χρόνια τη Σκύρο έφτασε στις 4.200.000 δρχ. (12.325 ευρώ)/στρέμμα, και

γ) Μήπως πρέπει να διερευνηθεί αν τα συγκριτικά στοιχεία που στηρίχθηκαν τα δικαστήρια για να ορίσουν την τιμή μονάδας στις απαλλοτριώσεις δεν απεικονίζουν την πραγματικότητα; Είναι χαρακτηριστική η αντίδραση του Δήμου Σκύρου που με έγγραφό του 4571/30-12-2002 προς το Τμήμα Απαλλοτριώσεων του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών διαμαρτύρεται για το καθεστώς δυσαναλογίας που έχει διαμορφωθεί μεταξύ τιμήματος αποζημίωσης των προς απαλλοτρίωση εκτάσεων στη Σκύρο και πραγματικής αγοραίας αξίας αυτών.

Το δεύτερο μέρος του σκανδάλου αφορά στη μετέπειτα αναγνώριση της κυριότητας των υπολοίπων 37.000 στρεμμάτων:

Η Μονή Μεγίστης Λαύρας, στην προσπάθειά της να επωφεληθεί των διατάξεων του Κανονισμού 2078/92 υπέβαλλε αίτημα για την ένταξη των παραπάνω εκτάσεων στο πρόγραμμα «παύση καλλιέργειας γεωργικών γαιών» (πρόκειται για ένα πρόγραμμα που έγινε γνωστό στην εφαρμογή του ως το σκάνδαλο των οικοπάρκων και στοίχισε την αυτοκτονία το 2001 του Διευθυντή Αγροτικής Ανάπτυξης του Νομού Ιωαννίνων, στο οποίο συμμετέχουν κι άλλες Μονές του Αγίου Όρους!!!). Όμως, οι αρμόδιες Υπηρεσίες απέρριψαν το αίτημα προβάλλοντας λόγους χαρακτήρα -δασικές- αλλά και κυριότητας -Δημόσιες- των συγκεκριμένων εκτάσεων.

Έτσι η Μονή, παρακάμπτοντας βέβαια τα αρμόδια Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών, προσέφυγε στα δικαστήρια και πέτυχε τόσο σε πρώτο βαθμό (απόφαση 434/99 Πρωτοδικείου Χαλκίδας) όσο και σε δεύτερο (απόφαση 8665/2000 Εφετείου Αθηνών) την αναγνώριση της κυριότητας με βάση τα χρυσόβουλα του Νικηφόρου Φωκά.


Κι ενώ το Δημόσιο έχει καταθέσει, ως όφειλε, αναίρεση κατά της απόφασης του Εφετείου στον Άρειο Πάγο, έρχεται το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και με την αρ. 457/28-5-2001 γνωμοδότησή του εισηγείται την απόσυρση της αναίρεσης(δ), πράγμα που έγινε δεκτό από τον αρμόδιο Υφυπουργό Οικονομικών.

Όμως, διαρκούσης της αντιδικίας, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους μπορούσε να δεχτεί ερωτήματα μόνο σε θέματα διοίκησης και διαχείρισης των επίδικων εκτάσεων, δηλαδή ποιος πρέπει να επιμελείται

την περιοχή που είναι επίδικη μέχρι να λήξει η αντιδικία. Ερωτήματα για το αν πρέπει να σταματήσει το Δημόσιο τη δίκη και να αποδεχτεί τις αξιώσεις της Μονής, πιστεύω δεν έπρεπε να υποβληθούν γιατί επί τέτοιων θεμάτων μόνο τα αρμόδια δικαστήρια πρέπει να αποφασίζουν.

Το βασικό ερώτημα που μπαίνει στη δεύτερη περίπτωση είναι αν θα ανακαλέσει η κυβέρνηση τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση, όπως δεσμεύτηκε ότι θα πράξει με τις ανάλογες γνωμοδοτήσεις που αφορούν στη λίμνη Βιστωνίδα της Μονής Βατοπεδίου;

Όλα τα παραπάνω καλύφθηκαν, δυστυχώς, εκ των υστέρων και νομοθετικά με την προσθήκη την ύστατη στιγμή (δεν υπάρχει στο Σχέδιο Νόμου) στο άρθρο 15 του δασοκτόνου Ν. 3208/03 του ΠΑΣΟΚ, της φράσης: «Τα δάση και οι δασικές εν γένει εκτάσεις των περιοχών ...;. και της νήσου Σκύρου του Νομού Ευβοίας, τα οποία υπέκειντο σε διαχείριση, ως ιδιωτικά, σύμφωνα με την 70534/30-11-1894 διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών, αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά» (ε).

Γι'; αυτό και καθίσταται αναγκαία σήμερα η απόσυρση του Ν. 3208/03, που όταν ψηφιζόταν όλη η αντιπολίτευση τον κατήγγειλε ως αντισυνταγματικό, αφού εκτός των άλλων δασοκτόνων διατάξεών του, καταργεί και το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου με διατάξεις σαν τις παραπάνω που αναγνωρίζουν κυριότητες με την επίκληση μιας απλής διαταγής του Υπουργείου Οικονομικών του 1894 και που αν επεκταθεί σε ανάλογες περιπτώσεις θα σημάνει την απώλεια τουλάχιστον 15.000.000 στρεμμάτων δημόσιας περιουσίας.

______________

(α) Αριθμός 10/92, Απόφαση διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών.
(β) Έγγραφο με αρ. 1048461/3662/Δ0010/26-5-2003 Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προς το Δήμο Σκύρου.
(γ) Έγγραφο 601/16-2-94 Δασαρχείου Αλιβερίου προς το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού.
(δ) Γνωμοδότηση αρ. 457/28-5-2001 Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
(ε) Άρθρο 15 Ν. 3208/03 για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων