«Μοναχισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού»,

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΣΤΗ ΣΚΥΡΟ
Το εκπληκτικό σύνθημα: «Μοναχισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», -που είδαμε στο προ ημερών συλλαλητήριο του ΣΥΡΙΖΑ στην Ουρανούπολη- δικαιώνεται και στην περίπτωση της Μονής Μεγίστης Λαύρας, που προσπαθεί να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στον τομέα της ενέργειας με την εγκατάσταση 111 ανεμογεννητριών στην νότια Σκύρο. Για την υλοποίηση των επιχειρηματικών της σχεδίων, η Μονή -που είναι ιδιοκτήτρια 37000 στρεμμάτων- έχει συστήσει την Αιολική Νότιας Σκύρου Α.Ε. στην οποία συμμετέχει κατά 95%, με το υπόλοιπο 5% να ανήκει στην εταιρεία ΕΝΤΕΚΑ που ιδιοκτήτης της είναι ο τεχνικός σύμβουλος του έργου. Για το συγκεκριμένο θέμα, που κυριαρχεί στις δημόσιες συζητήσεις της τοπικής κοινωνίας, μιλήσαμε με τον Δήμαρχο Σκύρου Μιλτιάδη Χατζηγιαννάκη, και με το μέλος της Ένωσης Πολιτών Σκύρου Στάθη Ζακυνθινό.


Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης, Δήμαρχος Σκύρου

-Κύριε Δήμαρχε, θα ήθελα να μας ενημερώσετε για το ιστορικό αυτής της υπόθεσης.
-Κατ, αρχήν, όλοι οι συνδημότες μου αλλά και οι φίλοι της Σκύρου, πρέπει πριν σχηματίσουν άποψη για ένα θέμα, να ενημερωθούν με απλά λόγια ώστε να είναι σε θέση να πάρουν τη σωστή θέση και να αιτιολογήσουν πειστικά τη θέση τους, θετική ή αρνητική. Θεωρώ, ότι ακόμα και σήμερα μετά από 3 χρόνια που γνωστοποιήθηκε η πρόθεση της Μονής, υπάρχει παραπληροφόρηση για την αιολική ενέργεια, από συγκεκριμένους ανθρώπους και για συγκεκριμένους σκοπούς. Για ένα όμως τόσο σημαντικό θέμα που αφορά το μέλλον μας, το μέλλον των παιδιών μας, το μέλλον του πλανήτη, και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα ζήσουν οι επόμενες γενιές, η παραπληροφόρηση είναι εγκληματική ενέργεια. Εκτός αυτών όμως, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εκτός από περιβαλλοντικό είναι και πολιτικό θέμα. Γνωρίζουν όλοι οι συμπατριώτες μου, ότι πάντοτε στέκομαι υπεύθυνα στα διλλήματα και τις προκλήσεις, αγνοώντας πολιτικά κόστη και εφήμερες ισορροπίες. Για όσα ισχυρίζομαι, έχω και τις έγγραφες αποδείξεις στη διάθεσή σας. Σήμερα λοιπόν, υπάρχει μια ομόφωνη εναντίωση στην επιχειρούμενη εγκατάσταση του συγκεκριμένου αιολικού πάρκου των 111 ανεμογεννητριών, των 330 ΜWATT που αποτελούν το 14% της αιολικής ενέργειας που είναι υποχρεωμένη η χώρα μας να αναπτύξει μέχρι το 2010 !!! Και αυτό, σε ένα μικρό νησί 210000 τετραγωνικών στρεμμάτων. Είναι ένα έργο αντικειμενικά ασύμβατο με το μέγεθος του νησιού και θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία και την αισθητική του.
-Να μιλήσουμε και για την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
-Υπάρχει μια απόφαση κατά πλειοψηφία, η οποία αφού εναντιώνεται στην συγκεκριμένη εγκατάσταση, δέχεται τη δημιουργία αιολικού πάρκου για τις ανάγκες και μόνο του νησιού. Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι και όλοι οι συνεργάτες του Δήμου, και όλες οι εισηγήσεις του νομικού μας συμβούλου είναι ομόφωνα αποδεκτές από το Δημοτικό Συμβούλιο. Θα μου επιτρέψετε όμως να διατυπώσω και τη δική μου άποψη, που συμβαδίζει με αυτήν της μειοψηφίας. Ένας Δήμαρχος, έχει την υποχρέωση να υλοποιεί τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου και αυτό πράττω. Πρέπει όμως να κάνει γνωστές τις θέσεις του, για να κρίνεται ακόμη και από τις επερχόμενες γενιές για τόσο σοβαρά θέματα. Θεωρώ λοιπόν, ότι η απόφαση αυτή είναι λαθεμένη, είναι σοβινιστική, αντιπεριβαλλοντική και ανεφάρμοστη. Είναι μια θέση που και πειστική δεν κάνει την απόφασή μας, αλλά ενέχει και τον κίνδυνο επιβολής χωρίς να διεκδικήσουμε επιθυμητό μέγεθος, καλύτερους όρους εγκατάστασης, αλλά και καλύτερους όρους αντισταθμιστικών οφελών. Άποψή μου είναι, ότι μπορούμε να αποδεχτούμε ένα αριθμό ανεμογεννητριών συμβατό με το μέγεθος του νησιού μας, με όρους χωροταξικής συμβατότητας, με ικανοποιητικούς όρους από πλευράς ανταποδοτικών οφελών και συμμετοχής των κατοίκων στο μετοχικό κεφάλαιο, με όρους που δεν θα προσβάλλουν την αισθητική της Σκύρου, και με αποδεκτούς όρους τεχνικών προδιαγραφών και ανάπτυξης υποδομών.
-Ποιο είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων της Μονής;
-Είναι ένα θέμα που εδώ και αιώνες δεν έχει συζητηθεί υπεύθυνα, ούτε έχει διερευνηθεί. Με την ευκαιρία του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου, ζήτησα πρόσφατα ενημέρωση από τον πρώην βουλευτή του Συνασπισμού Βαγγέλη Αποστόλου, ο οποίος θεωρεί ότι υπάρχει μεγάλο σκάνδαλο μετά την συνέντευξη τύπου που πραγματοποίησε. Έχω ζητήσει και από τον βουλευτή Γιώργο Παπαγεωργίου (σημ: του ΠΑΣΟΚ) ο οποίος χειρίστηκε και ως δικηγόρος την υπόθεση. Μου έστειλε ένα δελτίο τύπου με το οποίο ενημέρωσα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά ζήτησα και επιπρόσθετη ενημέρωση. Θεωρώ από την πρώτη ανάγνωση ότι το θέμα δεν είναι σκάνδαλο τύπου Μονής Βατοπεδίου, όμως νομικός δεν είμαι. Στην συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις, συμφωνητικό, επίσημες κρατικές αναγνωρίσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις. Επίσης, η οποιαδήποτε διαφορετική αντιμετώπιση, πιθανόν να έχει γενικότερες επιπτώσεις. Το θέμα θα τεθεί σε νομικό σύμβουλο και ακολούθως θα συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο.
-Μετά από όσα έχουν προηγηθεί (συλλογή υπογραφών, ενημερωτική ημερίδα, αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου κ. λ. π.), σήμερα σε ποιο σημείο βρισκόμαστε;
-Έχει υποβληθεί προσφυγή στο συμβούλιο επικρατείας για ακύρωση της αδειοδότησης των 75 MWATT που έχουν εγκριθεί. Επίσης, έχει γίνει σύσταση στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, και περιμένουμε την υπογραφή του Ειδικού Χωροταξικού σχεδιασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Από πλευράς των επενδυτών, νομίζω ότι ακολουθούν τακτική αναμονής εν όψει των εξελίξεων αυτών. Από πλευράς μου, έχω δηλώσει ότι θα φέρω στο Δημοτικό Συμβούλιο θέμα για να αποκτήσουμε μια υπεύθυνη και επιστημονική τεκμηρίωση της θέσης που πρέπει να ακολουθήσουμε. Την άποψη αυτή, την ισχυροποίησα πρόσφατα στη διάρκεια παρακολούθησης της ημερίδας που διοργάνωσε στην Άνδρο το δίκτυο αειφόρων νησιών του Αιγαίου -μέλος του οποίου είναι και η Σκύρος- στην οποία ένα από τα θέματα ήταν και η χωροθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Θα εισηγηθώ για την σύνταξη προμελέτης στο θέμα της οριακής οικονομικής αποδοτικότητας και της οριακής χωροταξικής συμβατότητας, να εξεταστεί το Λαϊκό χρηματοδοτικό σχήμα, και να εξεταστούν τα προβλήματα αισθητικής και τοπίου. Την μελέτη θα εκπονήσει το διεπιστημονικό ινστιτούτο περιβαλλοντικών ερευνών σε συνεργασία με το Μετσόβειο Πολυτεχνείο.


Στάθης Ζακυνθινός, μέλος της Ένωσης Πολιτών Σκύρου

-Υπάρχει η φήμη ότι η Μονή απέκτησε τις εκτάσεις με χρυσόβουλα του Νικηφόρου Φωκά. Tα έχει δει όμως κανείς;
-Πρώτη φορά ήταν το 1984, όταν χρησιμοποιήθηκαν από τους καλόγερους ως αποδεικτικό στοιχείο κυριότητας στην απαλλοτρίωση μιας έκτασης περίπου 1935 στρεμμάτων από το Δημόσιο, από την οποία εισέπραξαν 7,5 δισεκατομμύρια δραχμές. Το σκάνδαλο συνεχίστηκε το 1998, όταν οι καλόγεροι έκαναν αγωγή εναντίον του Δημοσίου το οποίο τους αμφισβητούσε την κυριότητα στην περιοχή. Πάλι παρουσιάσανε στο δικαστήριο ως βασικό και κύριο στοιχείο κυριότητας, τα χρυσόβουλα. Όμως, από την ιστορική έρευνα υπάρχει η άποψη ότι η Σκύρος υπαγόταν απευθείας στο Πατριαρχείο, δεν είχε καμία σχέση με την Μονή, και η σχέση δημιουργήθηκε μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Επομένως, πως παρουσιάζονται χρυσόβουλα του 10ου αιώνα;
-Το ελληνικό Δημόσιο τι έκανε τότε;
-Η Μονή κέρδισε και την αγωγή (434/1999 απόφαση του Πρωτοδικείου Χαλκίδας), αλλά και την έφεση (8665/2000 απόφαση του Εφετείου Αθηνών). Στη συνέχεια, το Δημόσιο άσκησε στον Άρειο Πάγο αναίρεση στην απόφαση του Εφετείου, με το δικαιολογητικό ότι δεν είχαν ληφθεί υπόψη κάποια σημαντικά έγγραφα της διεύθυνσης δασών του υπουργείου Γεωργίας, στα οποία φαινόταν ότι αυτή παρουσιαζόταν ως δημόσια χορτολιβαδική έκταση. Τότε, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο γνωμοδότησε αντιστοίχως και για τα θέματα της Μονής Βατοπεδίου, με την υπ αριθ. 457/28-5-2001 γνωμοδότηση εισηγήθηκε την απόσυρση της αναίρεσης, και το Δημόσιο παραιτήθηκε. Το σημαντικό είναι επίσης, ότι στη συνέχεια στο άρθρο 15 του δασοκτόνου Ν.3208/2003 του ΠΑΣΟΚ όπου υπήρχε μια αναφορά σε κάποια ιδιωτικά δάση, αν και δεν υπήρχε στο σχέδιο Νόμου ξαφνικά προστέθηκε η φράση «τα δάση και οι δασικές εν γένει εκτάσεις των περιοχών…….και της νήσου Σκύρου του Νομού Ευβοίας, τα οποία υπέκειντο σε διαχείριση, ως ιδιωτικά, σύμφωνα με την 70534/30-11-1894 διαταγή του υπουργείου Οικονομικών, αναγνωρίζονται ως ιδιωτικά». Δηλαδή, καταργήθηκε το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου με την επίκληση μιας απλής διαταγής του υπουργείου Οικονομικών του 1894 !!!
-Υπάρχουν περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από αυτήν την εγκατάσταση;
-Το 80% της συγκεκριμένης έκτασης είναι προστατευόμενη περιοχή Natura 2000, και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου τμήματος είναι αναγνωρισμένο ως IBA, δηλαδή πολύ σημαντική περιοχή για τα πουλιά, γιατί εδώ στη Σκύρο υπάρχει μια από τις σημαντικότερες αποικίες στον κόσμο του υπό εξαφάνιση «μαυροπετρίτη», είδους γερακιού. Επίσης, είναι ο φυσικός χώρος διαβίωσης του Σκυριανού αλόγου, υπάρχουν είδη χλωρίδας τα οποία είναι στον κόκκινο κατάλογο των υπό εξαφάνιση ειδών των νησιών της Μεσογείου, ενώ στην περιοχή αναπτύσσεται ο κυριότερος όγκος της μελισσοκομίας και της κτηνοτροφίας οι οποίες θα υποστούν τρομακτικό πλήγμα. Επιπλέον, από αυτήν την υπόθεση θα πληγεί ο τουρισμός, και αυτό θα επηρεάσει αλυσιδωτά και τις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες.
-Έχω την αίσθηση, ότι πολλοί αντιδρούν κυρίως με βάση το συναίσθημα.

-Το συναίσθημα του κόσμου, έχει επηρεαστεί πολύ από το γεγονός ότι ενώ μετά τον σεισμό του 2001 που καταστράφηκε το μοναστήρι οι καλόγεροι δεν έχουν δώσει ούτε ένα ευρώ για την αποκατάσταση της ζημιάς, την ίδια στιγμή θέλουν να «αξιοποιήσουν» την Σκύρο και να κάνουν μια επένδυση 500 εκατομμυρίων ευρώ αποκλειστικά για το κέρδος. Αυτό έχει εξαγριώσει τους κατοίκους.

(Δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία αριστερή εφημερίδα «Η Εποχή» στις 2-11-2008. Τις συνεντεύξεις πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης)